Dış Ticaret – Temmuz 2024

İhracatta çift haneli artış

Temmuz’da ihracat geçen senenin aynı ayına göre %13,8 artışla 22.5 milyar dolar olurken ithalat %7.8 düşüşle 29.8 milyar dolara geriledi. Takvim etkilerinden arındırılmış bazda ise ihracat geçen senenin aynı ayına göre %6,8 artarken, ithalat %12,7 geriledi. Manşet verilere göre ihracatın ithalatı karşılama geçen senenin aynı ayındaki %61.2 seviyesinden %75.5’e yükseldi. Temmuz’da enerji ürünleri ve altın hariç ihracat %13,0 artarak 20,5 milyar dolar olurken ithalat %4,2 düşerek 23.5 milyar dolar oldu. Böylece enerji ve altın hariç ihracatın ithalatı karşılama oranı %87,3 oldu. Geçen senenin aynı ayında bu oran %74.0 olmuştu.

Tüketim malı talebinde hissedilir yavaşlama

Geçtiğimiz aylarda iç talep koşullarının güçlü seyrinin tüketim malı ithalatını yüksek seyretmesine neden olmuş ve dış ticaret dengesindeki iyileşmenin daha yüksek boyutta gerçekleşmesini engellemişti. Haziran’da bu eğilimde görülen gözle görülür yavaşlama Temmuz’da da devam etti. Haziran’da %5.0 olan tüketim malı ithalatı büyümesi Temmuz’da %3.2 daraldı. Tüketim malları arasında önceki ay %21,1 büyüyen dayanıklı tüketim malları ise Haziran’da %19.1 artış gösterdi. Binek otomobil ithalatı geçen ki ayda olduğu gibi bu ay da daraldı ve Haziran’daki %2.7 düşüşün ardından Temmuz’da önceki seneye göre %22.3 daraldı. Ayrıca altın ithalatı sınırlamasının yanı sıra enflasyonun tepe yapması alım gücündeki düşüş kaynaklı altın talebini düşürmüş gibi görünüyor. Temmuz’da altın ithalatı geçen senenin aynı dönemine göre %64.0 düşüşle 1.0 milyar dolar olarak gerçekleşti. Böylece 12 aylık toplam altın ithalatı önceki aya göre 1.8 milyar dolar düşüşle 18.5 milyar dolara geriledi. Bu düşüşün önümüzdeki aylarda da devam etmesini ve para politikasının gecikmeli etkileriyle ithalat toplamında da daha fazla gerileme görmeyi bekliyoruz.

Avrupa’dan ihracata azalan katkı

Avrupa ekonomisinin zayıf seyri en büyük ihracat pazarımız olan Avrupa’ya ihracatı olumsuz etkilemeye devam ederken Temmuz ayında bölgeye yapılan ihracatta hafif de olsa bir toparlanma görüldü. Temmuz’da Avrupa Birliği’ne ihracat %6.4 artışla 9.1 milyar dolar olurken Avrupa Birliği dışı Avrupa ülkelerine olan ihracat %24.8 artışla 3.7 milyar dolar oldu. Böylece Avrupa Birliği’ne 12 aylık toplam bazda ihracat 105.8 milyar dolardan 106.4 milyar dolara yükselirken tüm Avrupa’ya 12 aylık toplam dış ticaret açığı 32.6 milyar dolardan 29.3 milyar dolara geriledi. Bunun 2.0 milyar dolarını AB ülkeleri oluşturdu. Hatırlatmak gerekirse Ağustos 2021’den itibaren Avrupa Birliği’ne dış ticaret fazlası veren Türkiye geçtiğimiz Ekim ayında açık vermeye başlamıştı.

12 aylık toplam açıkta hafif artış

12 aylık toplam dış ticaret açığı Haziran’dan Temmuz’a 87.7 milyar dolardan 82.4 milyar dolara gerilerken enerji ve altın hariç dış ticaret açığı 23.3 milyar dolardan 19.9 milyar dolara geriledi. Önümüzdeki dönemde Avrupa’da ve Fed’in faiz indirimlerinin başlıyor bölgeye olan ihracatın artmaya devam etmesini beraberinde getirecektir. Bu yüzden dış ticaret dengesindeki iyileşmenin sıkı para politikasının ithalatı baskılamasının da etkisiyle önümüzdeki aylarda da devam etmesini ancak ihracatın katkısının gevşek para politikasının gecikmeli etkisiyle daha çok 2025’te görülmesini bekliyoruz.