Enflasyon – Haziran 2024

En kötü geride kaldı

Haziran ayında tüketici enflasyonu %1,64 ile %2,3 civarındaki piyasa beklentilerinin altında gerçekleşti. Böylece yıllık enflasyon %71.60 ile Mayıs ayında görülen %75.45’in zirve olarak kaldığını teyit etmiş oldu. Haziran’da ayında aylık enflasyonu yukarı iten ana unsurlar konut, gıda, otel ve restoran enflasyonu oldu.

• Aylık enflasyona en büyük katkı 0.55 puan ile konuttan geldi. Konut enflasyonu %12.7’lik su fiyatları enflasyonu ile %5.1’lik aylık kira enflasyonu nedeniyle Haziran’da %3,8 olarak gerçekleşti.
• Gıda enflasyonu aylık bazda %1,78 ile aylık enflasyona 0,44 puan katkı sağladı. Yıllık bazda gıda enflasyonu %70,1'den %68,1'e geriledi.
• Giyim ve ayakkabı grubunda Mayıs ayında sezon açılışıyla gerçekleşen %9.6’lık enflasyonun ardından Haziran’da fiyatlar %0.6 geriledi ve enflasyonu 0.04 puan aşağı çekti. Bu kategoride yıllık enflasyon %50,85'ten %47,84'e önemli bir düşüş gösterdi.
• Enflasyonu aşağı çeken bir diğer grup aylık %0.13 düşüş gösteren ulaştırma kalemi oldu. Ulaştırma enflasyonu %79.1’den %65.7’ye geriledi.

Bu gelişmeler sonucunda mal enflasyonu Haziran’da %67.6’dan %62.6’ya gerilerken hizmet enflasyonu üst üste ikinci kez gevşeme göstererek %95.9’dan %95.3’e geriledi. Yıllık kira enflasyonu 2021 Temmuz ayından bu yana ilk defa önceki aya göre düşüş göstererek %125.1’den %123.6’ya geriledi. Lokanta ve oteller de %92.9’dan %90.7’ye gerilerken ulaştırma enflasyonu %99.1’den %103.5’e, haberleşme hizmetleri %65.2’den %67.4’e yükseldi.

Trend enflasyon %45,0’in altında

Her ne kadar bir veriye bakarak trend oluştuğunu söylemek mümkün olmasa da Mayıs’taki zirvenin ardından Haziran’da mevsimsellikten arındırılmış aylık enflasyonun TCMB’nin beklediği gibi %3,0’ün altına gerilediğini görmek olumlu. Bilindiği üzere TCMB yıllık enflasyon yerine aylık enflasyona odaklanıyor ve aylık enflasyonun yaz aylarında %3,0'un, yılın son çeyreğinde ise %2'nin altına düşmesini bekliyor. Aylık enflasyon Haziran’da %3.2’den %2.9’a gerilerken mevsimsellikten arındırılmış hizmet enflasyonu %3.5’ten %3.4’e geriledi. Enflasyonun trend göstergesi olan yıllıklandırılmış 3 aylık ortalama TÜFE enflasyonu ise %47,0'ten %44,5'e düştü. B endeksine göre trend enflasyon %46,1'den %36,7'ye, hizmet enflasyonu ise %53,5'ten %51,3'e geriledi.

Önümüzdeki aylar kritik

TCMB’nin öngörüsüne göre çıktı açığının yılın ikinci yarısında negatife dönmesi ve enflasyon üzerindeki talep baskısını hafifletmesi bekleniyor. %3.0’ün altı aylık enflasyonun devam etmesi ve talep koşullarının gevşemeye devam etmesi yıllık enflasyonun yaz aylarında baz etkisinin de ötesinde bir düşüş göstermesine neden olacaktır. Hatırlatmak gerekirse geçtiğimiz yılın Temmuz ve Ağustos aylarında aylık enflasyon %9.5 ve %9.1 olarak gerçekleşmişti. Bu yıl aylık enflasyonun her iki ayda %2.0 olarak gerçekleşmesi yıllık enflasyonda 15 puana yakın bir düşüş görmemize neden olacak. Böyle bir gerçekleşmede TCMB’nin herhangi bir parasal sıkılaştırmaya gitmesini beklemiyoruz. Ancak likidite koşullarının gevşek seyretmeye devam etmesi durumunda zorunlu karşılık oranlarının artırılması başta olmak üzere ek makroihtiyati tedbirlerin görülmesi muhtemel. Bu önlemlerin enflasyonu %40'ın altına çekmek için yetersiz kalması halinde daha fazla artış ihtimalini göz ardı etmemeliyiz.